55Online.ir

مهرنوش گرکانی |  ‏در ایران سایت‌های مختلفی فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی و خارجی را منتشر می‌کنند که یا برای آنها هزینه‌ای ‏دریافت می‌کنند یا به صورت رایگان تمام این موارد را در اختیار کاربرانشان می‌گذارند. بعضی از این سایت‌ها ‏در کشورمان مانند فیلیمو، آیو، فیلم‌نت، نماوا، کاناپه، پلان و زوم از وزارت ارشاد اسلامی مجوز دارند و ‏مخاطبان می‌توانند با پرداخت اشتراک هر فیلم یا سریالی را از گذشته یا حال تماشا کنند. اما در کنار اینها هم ‏سایت‌هایی فعالیت می‌کنند که فیلم‌های بسیاری را رایگان بارگذاری می‌کنند اما مشخص نیست مجوزی برای ‏فعالیتشان دارند یا نه؟ یا حتی برای فیلم‌های ایرانی که در سایت‌هایشان دارند هزینه‌ای پرداخته‌اند یا آنها را ‏از سایتی دیگر ربوده‌اند؟ ‏
چند روز پیش مدیر سایت دیباموویز پیامی را برای کاربرانش منتشر و در آن اعلام کرد که به خاطر ‏شکایت وب‌سایت نماوا مجبور شده‌اند بخش دوبله فارسی را تعطیل کنند. این‌که سایت دیباموویز ممکن است ‏هیچ مجوزی برای ارایه فیلم‌ها نداشته باشد، اصلا بعید به نظر نمی‌رسد و در هیچ‌کجای سایتشان نام و نشانی ‏از مجوز وجود ندارد. ‏
مهدی صفی‌یاری، یکی از مدیران سایت نماوا درباره شکایتشان از دیباموویز گفت: «ما برای ‏فیلم‌های دوبله‌شده وب‌سایت نماوا هزینه دوبله را پرداخت می‌کنیم و دوبله‌های اختصاصی و سفارشی ‏می‌گذاریم، اما این سایت و چندین سایت دیگر برای بارگذاری فیلم‌های دوبله‌شده‌ای که در نماوا منتشر ‏شده‌‌اند، هزینه‌ای پرداخت نکرده و این فیلم‌ها را روی سایت خود قرار داده‌اند.»‏
صفی‌یاری درباره شکایت از این وب‌سایت‌ها توضیح داد: «ما به دلیل این‌که این سایت و چندین سایت دیگر ‏بدون مجوز و غیرقانونی فیلم‌های دوبله‌شده ما را روی سایت‌هایشان قرار دادند شکایت کردیم و با توجه به ‏این شکایت مسئولان مربوطه با این سایت‌ها برخورد کرده‌اند. هر سایتی می‌تواند برای خود هزینه کند و ‏فیلم‌ها را دوبله کند و روی سایت خود قرار دهد.»‏
سایت نماوا مجوزهای لازم برای فعالیت را دارد و به گفته صفی‌یاری ‏VODهایی که در این وب‌سایت وجود ‏دارند مورد نظارت وزارت ارشاد است و تمام موارد از جمله دوبله آنها توسط ناظران مورد نظارت قرار می‌گیرد ‏و اگر از نظر ناظران وزارت ارشاد فیلمی مشکلی داشته باشد، به سایت نماوا ابلاغ می‌شود و آن فیلم از روی ‏سایت برداشته می‌شود. ‏
سایت‌های زیادی هستند که بدون مجوز فیلم‌ها را برای دانلود یا نمایش بارگذاری می‌کنند و البته که اگر تنها ‏فیلم خارجی و بدون دوبله باشد احتمالا بتوانند برای همیشه به فعالیتشان ادامه دهند یا نهایتا فیلتر می‌شوند، ‏اما فیلم‌های ایرانی و دوبله‌شده احتمالا نیاز به مجوزهای قانونی دارند. اما تعداد این وب‌سایت‌ها به قدری زیاد ‏شده و هر روز هم بیشتر می‌شود که انگار دیگر نمی‌توان همه آنها را کنترل کرد و شاید تنها آنهایی که کمی ‏بیشتر کار می‌کنند و معروف شده‌اند را بتوان رصد و پیدا کرد. ‏
سال‌ها پیش هم بحثی درباره وب‌سایت تاینی‌موویز در همین راستا شکل گرفت و سرانجام به تعطیل شدن ‏این سایت منجر شد و حالا هم کاربران همان سرنوشت را برای دیباموویز پیش‌بینی می‌کنند. اما به نظر ‏می‌رسد ساز و کار درستی برای وب‌سایت‌های دانلود فیلم و سریال وجود دارد. حدود دو سال پیش ‏محمدمهدی جعفری، مدیر عامل موسسه قرن ٢١ درباره سایت تاینی‌موویز گفته است: «آغاز فعالیت ‏سایت‌هایی از این قبیل به ۷ یا ۶ سال پیش بر می‌گردد و هیچ‌کس از جمله خود ما در ابتدای کار، آنها را ‏جدی نمی‌گرفت و به نظر شوخی بود. در آن زمان منابع تامین آنها فیلم‌هایی بود که یا تلویزیون یا مؤسسات ‏ویدیو رسانه پخش می‌کردند. در حقیقت آنها فیلم‌هایی از این قبیل را بر می‌داشتند و با کیفیت‌های خوب و ‏کامل روی سایت خود بارگذاری می‌کردند. موضوع از زمانی جدی شد که نامشان پیچید و مردم به جای خرید ‏از ما شروع به خرید از این سایت‌ها کردند.»‏
در آن زمان این سایت‌ها از روی پلت‌فرم‌های ساده کپی می‌گرفتند و بسیاری می‌گفتند رایگان کار می‌کنیم و ‏بعضی دیگر پول بسیاری به دست می‌آوردند. منابع آنها سایت‌های غیرمجاز و منابع داخلی آنها نیز زیرنویس و ‏دوبله به هر نحوی بوده است. حدود ۲۳ هزار فیلم و سریال روی سایت تاینی موویز بود و با برخوردی که ‏نسبت به این سایت صورت گرفت، جریان فعالیت متوقف شد. تاینی موویز برای این‌که در ابتدای کار توجه ‏چندانی را جلب نکند، سراغ فیلم‌های ایرانی نرفته بود و سایت‌های دیگر این کار را انجام می‌دادند. به دلیل ‏این‌که سایت‌های ایرانی در ابتدای ورود توجه زیادی به خود جلب می‌کنند، چندان به سمت آن نمی‌روند. ‏بیشتر به سمت فیلم‌های خارجی با این فکر می‌روند که صاحب درستی ندارند.‏
اما به هر حال هر کدام از این سایت‌ها باید مجوزهای قانونی خود را داشته باشند، هرچند که سایت‌های ‏مجوزدار هم غیرقانونی فیلم‌های خارجی را دوبله یا زیرنویس می‌کنند و روی سایت‌های خود قرار می‌دهند، اما ‏این به قوانین بین‌المللی و ملی مربوط است و نمی‌توان زحمات عده‌ای که دوبله می‌کنند را نادیده گرفت و ‏بدون پرداخت حق‌الزحمه به آنها صداهایشان روی فیلم‌ها را به رایگان در اختیار دیگران گذاشت. این حق ‏تمام مولفان است که برای کاری که انجام می‌دهند حق‌الزحمه دریافت کنند یا آن را بفروشند. با توجه به محدودیت ایجاد شده برای دیباموویز باید دید این روند ادامه خواهد داشت یا سایت‌های دانلود فیلم و سریال با قدرت قبل به کار خود ادامه
خواهند داد.