55Online.ir

علی گیلوری,پژوهشگر

این حسین کیست که همه عالم دیوانه اوست، این جمله مختصر ترین و کاملترین جمله ای است که می توان با آن امام حسین علیه السلام را توصیف کرده و پی به عظمتش در عالم بشریت برد، آری واقعاً این حسین کیست؟

ماه محرم بار دیگر فرا رسیده است، ماهی متفاوت و خاص از دیگر ماه ها نه تنها برای تمام شیعیان جهان بلکه برای تمام انسان هایی که قدری از انسانیت خود بهره برده اند و سعی در شناخت فطرت انسانی و ذات حقیقی خود دارند، ماهی که امام سوم شیعیان همراه با اهل بیت و یارانش با خلق صحنه هایی گرانبها و عظیم در آن، عرش الهی را به لرزه در آوردند و میراثی خالص و با ارزش برای تمام انسان‌های عالم به جا گذاشتند، میراثی که فراتر از تمام ثروت‌های دنیوی لحضه به لحضه اش سراسر درس و عبرت برای تمام انسان های عاقل می باشد و می توان در آن از تمام خوبی های عالم بی نهایت ها را یافت و رسم درست و خوب زندگی کردن را از آن آموخت، پس اگر می خواهیم در زندگی مسیر صحیح انسانیت و مسلمان واقعی بودن را بشناسیم میتوانیم امام حسین و قیامش را الگو و سرمشق زندگی خود قرار دهیم، که در این مقاله به برخی از این عبرت ها و درس هایی که می توان از این واقعه عظیم  آموخت پرداخته شده است که عبارت اند از؛

1.فداکاری در راه مکتب: امام حسین با عمل خود به انسان های مومن سرتاسر تاریخ آموخت که وقتی اساس و بنیان مکتب اسلام با خطر مواجه می شود باید در راه حفظ آن کوشا باشیم و از هیچ گونه فداکاری دریغ نکنیم، امام وقتی مشاهده کرد که زمام جامعه اسلامی به دست فردی همچون یزید که احکام الهی را به صورت علنی زیر پا می‌گذارد افتاده است با فراخوان مردم برای جهاد و گذشتن از جان و مال و اهل بیتش، برای حفظ سنت جدش حضرت محمد به مبارزه با یزید پرداخت و با این کار الگوی شد برای تمام انسان های مومن ادوار گوناگون و آن ها با سرمشق گرفتن از این عمل در برابر حکومت های طاغوت زمان خود قیام کرده و پایه و اساس اسلام را در طی قرن های متمادی حفظ کردند.

2.آزاده زندگی کردن: امام حسین بارها با تکرار جمله مرگ با عزت بهتر از زندگی ذلیلانه است و تاکید بر آن تمامی انسان های جهان را به آزادگی و آزاده زندگی کردن دعوت فرمودند، بنابراین یکی از درس های بزرگی که نهضت عاشورا می تواند به هر انسانی در جهان بدهد این است که صرف نظر از هر عقیده ای که دارند سعی کنند درزندگی آزادانه باشند و تن به هیچگونه خواری ندهند و  تسلیم ستم هیچ ستم گری نشوندوبدانند که خداوند همیشه پشت و پناه انسان‌های آزاده است و به آن ها در مشکلات و سختی ها یاری می رساند.

3.بردباری: در جای‌جای حماسه عاشورا شکیبایی در رفتارها و گفتارهای حماسه آفرینان عاشورا به چشم می‌خورد ، برای مثال امام در یکی از منازل بین راه به همراهانش فرمود؛ ای مردم هر کدام از شما که تحمل تیزی شمشیر وضربت  نیزه را دارد با ما بماند وگرنه برگردد.بنابراین در طول این سفر طاقت‌فرسا هر کدام از یاران با وفایی که ماندند، در ادامه مسیر در مقابل تمام حوادث تلخ و دشوار شکیبایی را پیشه راه خود ساخته و با این عمل خود به همه انسان ها در طول تاریخ درس صبر و بردباری در راه دستیابی به هدف را آموختند.

4.وفاداری: عمل کردن به پیمان و ایستادگی بر سر عهد از ویژگی های امام حسین علیه السلام و اصحاب وفادار آن حضرت است، برای مثال یکی از صحنه های بزرگ تجلی وفاداری یاران امام حسین علیه السلام برخورد حضرت ابوالفضل علیه السلام با امان نامه ای است که شمر برای آن حضرت و برادرانش آورد و ایشان با رد آن می گوید من هرگز دست از دینم بر نمی دارم و تا جان در بدن دارم از امام و پیشوایم امام حسین حمایت می‌کنم.

5.جوانمردی و فرزانگی: در تمام صحنه های نهضت عاشورا می توان جوانمردی را در رفتار امام حسین و یارانش دید، که نمونه بارز آن برخورد امام با حر و سپاهیان اوست، زمانی که حر با لشکریانش جلوی کاروان امام حسین علیه السلام را گرفتند، با آن که قصد جان او و اصحابش را داشته، اما باز وقتی که امام احساس کرد که سپاهیان حر تشنه هستند با آن که سپاه دشمن بودند اما نهایت جوانمردی عالم را از خود نشان داد وبه همراهان خود دستور دادکه  همه آن ها را سیراب کنند.

6.نترسیدن از مرگ: امام حسین علیه السلام در روزگاری که ارزش های اصیل اسلامی نظیر، شهادت طلبی در نتیجه حاکمیت یزیدیان به فراموشی سپرده شده بود، آن را از نو در جامعه احیا کرد و عشق به شهادت را مانند فرهنگی حیات بخش در نهاد انسان های مومن و آزاده در طول تاریخ جانشین ترس از مرگ ساخت.

7.پایبندی به نماز: از جمله درس های مهم نهضت عاشورا لزوم پایبندی به نماز و پاسداری از آن است، امام علیه السلام به مسئله اقامه نماز و ترویج فرهنگ آن اهتمام زیادی می ورزید، به طوری که در عصر تاسوعا وقتی که لشکر عمر بن سعد تصمیم به آغاز جنگ با امام حسین گرفتند آن حضرت برادرش حضرت ابوالفضل را مامور ساخت تا از دشمن یک شب مهلت بگیرد و علت درخواست مهلتش را این گونه بیان فرمود: و امشب را به ما مهلت دهید تا به نماز، دعا و استغفار مشغول شویم زیرا خداوند می داند که من دعا و قرآن را دوست می دارم.  امام حسین با این عمل خود به مومنان فهماند که اقامه نماز بر انجام هر امر دیگری ارجحیت دارد.

8.ظلم ستیزی: امام حسین علیه السلام با قیام خود در برابر یزیدیان به انسان ها درس ظلم ستیزی و عدم سکوت و تسلیم در برابر زورمندان و ستمگران را دادند و به آن ها آموختند که اگر قادر به کوتاه کردن دست ستمگران نیستید، دست کم سکوت نکنید و از طریق افشاگری به رسوا کردن طاغوتیان بپردازید.

9.امام شناسی:امام حسین علیه السلام با سخنان خود به مردم کوفه راه شناخت امام و پیشوای حقیقی را  شناساندند و فرمودند: به جانم سوگند امام و پیشوای مردم کسی است که بر اساس قرآن حکم کند و به قسط قیام کند و از دین حق پیروی نماید و در راه خدا خویشتن‌دار باشد. و با این پیام خود به رهبری طاغوت ها که بر خلاف قرآن حق و عدالت رفتار می‌کردند خط بطلان کشید و به جهانیان اعلام فرمود که هرگز حاضر به قبول چنین پیشوایانی نشوند، چرا که آن ها مردم را به سوی گمراهی می کشانند و از خیر دنیا و آخرت محروم می سازند.

10.درس توحید: در آخر مهمترین درسی که می توان از کربلا آموخت، درس توحید است رفتار سید الشهدا و یاران بزرگوارش نشان دهنده توحید عملی به زیبا ترین جلوه است، آنان ثابت کردند که اگر امر بین رضای خداوند و رضای غیر خدا قرار بگیرد به آسانی از هرچه غیر خداست چشم می پوشانند و در سایه رضای او قرار می گیرند، بنابراین می توان درس توحید را در واقعه ی عظیم عاشورا مهمترین درس برای تمام مومنان و موحدان عالم دانست، که هر کسی با آموختن آن می تواند در مسیر صراط مستقیم قرار گیرد و از گمراهی شیطان رهایی یابد.

این مواردی که گفته شد تنها بخشی از عبرت های این حادثه عظیم و سرنوشت ساز است و این واقعه عظیم در تمام لحظاتش سرشار از عبرت و پند برای تمام انسان های سرتاسر نقاط جهان با هر دین ،مذهب و ملیتی می‌باشد و هر شخصی با کمی تأمل و تفکر در آن می تواند مسیر صحیح انسانیت را یافته و طی کند و به کامیابی حقیقی در دنیا و آخرت که آرزوی هر انسانی است دست یابد.