55Online.ir

بینایی یکی از ابزارهای مهم انسان برای شناسایی دنیای اطراف محسوب می‌شود. بسیاری از داروی‌های هر فرد بر اساس مجموعه اطلاعاتی است که با دیدن به‌دست آورده است و مثال قدیمی داریم «شنیدن کی بود مانند دیدن». اما دیگر نمی‌توان حتی به دیده‌های خود اعتماد کنیم چرا که با پیشرفت علم و تکنولوژی انسان به سادگی دچار اشتباه می‌شود. از طرفی تمایل به کمال‌گرایی در افراد باعث می‌شود تا آنها از خود توقعی بالا در هر زمینه داشته باشند که ممکن است در دوره‌ای به صورت تلاش برای قبول شدن در دانشگاه بهتر بروز کند و فرد در دوره‌ای از زندگی خواهان بهتر و بی‌نقص کردن شکل ظاهری خود باشد. انجام عمل‌های زیبایی یکی از آسیب‌هایی است که گریبان شهروندان به خصوص افرادی که در شهرهای بزرگ زندگی می‌کنند را گرفته است. دیگر از روی بینی افراد نمی‌توانیم به قومیت او پی ببریم یا فرم صورت افراد و چین و چروکش دیگر خطوطی نیست که دست طبیعت آنها را نقاشی کرده باشد.

براساس گزارش انجمن بین‌المللی جراحی پلاستیک(ISAPS) که در ژوئن 2017 منتشر شد، کشورهای آمریکا، برزیل، ژاپن، ایتالیا و مکزیک در رتبه‌های اول تا پنجم عمل‌های جراحی زیبایی در سال 2016 قرار داشته و 41.1 درصد کل عمل این عمل‌ها را به خود اختصاص داده بودند. به گزارش باشگاه خبرنگاران، ایران در رتبه بیستم این جدول جای داشت. آماری که از نظر جامعه‌شناسان بالاست ولی همه این افراد از نتیجه جراحی زیبایی که انجام می‌دهند راضی نیستند. به گفته عضو شورای عالی سازمان نظام پزشکی کشور، براساس آمار موجود روزانه 10 تا 15 مورد شکایت از جراحان زیبایی در کشور به ثبت می‌رسد که بیشتر جراحی‌ بینی است. به گزارش سازمان نظام پزشکی، ایرج خسرونیا بیشترین شکایت بیماران را از جراحان پلاستیک و زیبایی اعلام کرد و ادامه داد: بسیاری از افرادی که برای جراحی زیبایی به ویژه بینی به پزشک مراجعه می‌کنند دچار مشکلات روحی و روانی هستند، پس از عمل تصور می‌کنند که هنوز بینی‌شان دچار مشکل است و شکایت می‌کنند.

جامعه به زیبایی وابسته است

یک جامعه‌شناس با اشاره به اینکه زیبایی و زیبایی پسندی در تاریخ ایران سابقه طولانی دارد، به«آرمان» می‌گوید: فرهنگ ایران کهن است و زیبایی برای زنان و مردان در دوره ساسانی و بعد از آن اهمیت داشته است. در دوره ساسانی در اتاق مهمان آینه و شانه وجود داشت و برخی مردان به صورت خود پودر می‌زدند. این زیبایی پسندی در تاریخ ما بسته به شرایط و احوال دگرگون شده است و هیچ گاه نبود که استفاده امکانات زیبایی متوقف شود. برای مثال در بین زنان قشقایی می‌‎بینید که استفاده از حنا و مواد طبیعی سیر تاریخی دارد و البته استفاده از این مواد طبقاتی بود همانطور که امروز هم استفاده از امکانات طبقاتی است و امکانات تنوع پیدا کرده است. امان‌ا... قرایی‌مقدم با بیان اینکه جامعه به زیبایی وابسته و زیبایی‌شناسی بین اقوام مختلف متفاوت است، توضیح داد: ‌در آمریکا کمرزن باید باریک باشد، در اقیانوسیه گردن بلند و موهای مجعد زیباست و مردان هم به همینگونه، خالکوبی و ورزشکاری در آنها از نظر زیبایی از اهمیت برخوردار است. همانطور که در داستان مولوی «کبودی زدن قزوینی بر شانه‌گاه...» اشاره شده است. در موزه ایران باستان، بر سرامیکی که از دوره ساسانیان باقی مانده است، پوشش زیبای زنان ایرانی را می‌بینید.

روح جمعی بر همه تاثیر دارد

با توجه به آمار، تعداد انجام عمل جراحی در ایران بالاست و همچنین از تنوع زیادی برخوردار است. برخی گونه‌های خود را صاف می‌بینند و برخی از بزرگی بینی شاکی هستند. برخی انجام عمل جراحی برای رسیدن به وزن مناسب را راه بهتری نسبت به تحمل رژیم غذایی می‌دانند. به گفته قرایی‌مقدم برای اینکه فرد بتواند خود را در جامعه مطرح کند زیر بار چنین عمل‌هایی می‌رود. افراد در جامعه شهری بی‌هویت شده‌اند. شناخته شده نیستند در انبوه انسان‌های شهرهای بزرگ کسی دیگری را نمی‌شناسد در حالی که در روستا افراد یکدیگر را می‌شناسند. افراد بی‌هویت شده اند و در تنهایی بسر می‌برند. با لباس یا عمل جراحی به نوعی می‌خواهند خود را مطرح کنند. روح جمعی بر همه تاثیر دارد. البته سبک حاکم بر زیبایی، زیبایی غربی است برای شبیه شدن به آنها که ساختار خود را تغییر می‌دهند و بیشتر علاقه به تغییر در صورت است چون می‌تواند به نمایش گذاشته شود. این جامعه شناس جامعه امروز ایران را جامعه‌ای ظاهر ملاک و مادی دانست و ادامه داد: زیبایی در جامعه‌ای که ظاهر ملاک است و حساسیت و دیدن‌ها ملاک است و نه باطن افراد، اهمیت خاصی پیدا می‌کند. افراد با توجه به ظاهر یکدیگر است که نسبت به هم داوری می‌کنند و برای همین است که افراد از احساسات دیگران استفاده می‌کنند و با انجام چنین تغییراتی خود را به دیگران می‌قبولاند. براساس تئوری پترین سوروکین، استاد جامعه‌شناسی هاروارد از قرن هفدهم به بعد، قرون احساسات و مادیات نامیده می‌شود و دیگر دورانی مانند قرون وسطا یا دورانی که عقل حاکم باشد گذشته است. آمار جراحی بالا رفته چون جامعه ما یک جامعه زیباپسند بود و هست. البته نقش رسانه‌ها در این افزایش از اهمیت بالایی برخوردار است. حتی والدین و افراد خانواده وقتی به کودک می‌ر‌سند از زیبایی او تعریف می‌کنند و به این صورت ارزش زیبا بودن را برای این کودک بیش از دیگر ارزش‌های انسانی می‌کنند.

بوی کودکم را حس نکردم

سارا در رشته مهندسی مکانیک تحصیلات خود را تکمیل کرده است و دومین مدرک ارشدش در زمینه روانشناسی بود. در سال‌هایی که در دانشگاه مهندسی درس می‌خواند با اینکه از هیچ گونه وسایل آرایشی استفاده نمی‌کرد و به گفته خودش زیبایی برایش اهمیت زیادی نداشت، تصمیم به انجام عملی بینی گرفت. همان سال‌ها از دکتر خود که تمام بینی‌ها را قوس‌دار جراحی می‌کرد خواست تا برایش بینی‌صاف ولی کوچکتر از آنچه بود، بسازد. سارا دلیل این کارش را تمسخرهای برادرش می‌داند در حالی که امروز در سن 41 سالگی فهمیده که برادر فقط با او شوخی می‌کرد. با اینکه سارا از وضعیت کنونی بینی خود راضی است. فقط یک مساله است که همیشه آزارش می‌دهد، او می‌گوید: همه به من می‌گفتند که پسرت چه بوی خوبی می‌دهد ولی من هیچ چیز متوجه نمی‌شدم. اول فکر کردم که بعد از زایمان بینی من حساس شده و کارایی خود را از دست داده است ولی بعدها متوجه شدم من هیچ بویی را نمی‌فهمم حتی بوی کودک خودم. مسعود در خانواده‌ای به دنیا آمد که افتادگی پلک از ویژگی‌های شناخته شده آنهاست. وقتی به روستای پدری خود سفر می‌کند حتی افرادی که او را نمی‌شناسند با دیدن چشمانش از او می‌پرسند که با آن خانواده چه رابطه‌ای دارد؟ او هم خود را به عنوان پسر خانواده که سال‌ها در تهران زندگی کرده معرفی می‌کند. او سال‌ها در تهران به تنهایی زندگی کرد و به‌رغم تلاش‌های مادرش نتوانست با زنی تشکیل خانواده دهد. روزی خانواده او متوجه شدند که عمل زیبایی روی پلکش انجام داده و این دو سالی که مسعود برای سفر به روستا نمی‌رفته به همین دلیل بود. مسعود از اولین روزی که بعد از سه سال به روستای پدر پا گذاشت می‌گوید: ناراحتی خانواده خود را به جان خریده بودم ولی مطمئن بودم که دیگر کسی از روی پلک‌هایم مرا شناسایی نخواهد کرد تا روزی که بازار روستایمان مشغول به راه رفتن شدم. باز هم شناخته می‌شدم، حتما دکتر کارش را به خوبی انجام نداده است.