55Online.ir

درآمدهای سینماگران شفاف نیست. این موضوعی است که در چند سال اخیر مدام بر آن تاکید کرده‌ایم و گفته‌ایم که به‌رغم شفافیت قراردادهای سینمایی در بازارهای بزرگ جهان، هنوز در ایران دستمزدهای بازیگران، کارگردانان، نویسندگان و... یک سر مگو و یک راز است. درست به همین دلیل است که امکان سنجش و تحلیل درست بازار سینما هم در ایران وجود ندارد. درآمد سینماگران در ایران همیشه موضوعی برای گمانه‌زنی رسانه‌ها بوده و بسیار به ندرت پیش آمده که خبری رسمی و دقیق از دخل و خرج یک پروژه سینمایی به بیرون درز کرده باشد. اگرچه هرازگاهی میزان دستمزد یک بازیگر یا سلبریتی در یک فیلم یا برنامه تلویزیونی اعلام می‌شود؛ اما سوای این موارد محدود، دستمزد سایر عوامل تولید یک فیلم برای همیشه یک راز ناگفتنی باقی می‌ماند. این در حالی است که کمپانی‌های فیلم‌سازی هالیوودی دستمزد همه عوامل تولید فیلم‌ها را به‌صورت شفاف در رسانه رسمی کمپانی اعلام می‌کنند. در ایران به‌رغم اینکه در چند سال گذشته درآمد فیلم‌ها رشد ۱۰۰ درصدی و حتی بیش از این هم داشته، کماکان درآمد فیلم‌نامه‌نویسان، در سطح سال‌های گذشته است. با این حال رشد دستمزدهای فیلم‌نامه‌نویسان در بازارهای جهان با یک ضریب مشخص همواره رو به افزایش بوده است.

در آمد نویسندگان هالیوود

اعضای انجمن نویسندگان غرب آمریکا در سال ۲۰۱۷ شاهد رشد قابل‌توجه ۸/ ۲درصدی درآمد و افزایش آن به ۴۱/ ۱میلیارد دلار بودند. دلیل اصلی این رشد، دریافت سود بیشتر از فیلم‌های سینمایی و حق امتیازهای اضافی حاصل از رسانه‌های جدید بود. انجمن در گزارش سالانه خود به اعضایش اعلام کرد که درآمد کل اعضا برای چهارمین سال متوالی از ۲/ ۱میلیارد دلارفراتر رفت و تعداد نویسندگانی که افزایش درآمد داشتند با افزایشی ۸/ ۱درصدی به ۵۸۱۹ نفر رسید. گفته می‌شود این آمار و ارقامنشانگر اقتصاد سالم تجارت سرگرمی هستند. درآمد فیلم‌نامه‌نویسان هالیوودی سال گذشته با افزایش قابل‌توجه ۱/ ۶درصدی به ۹/ ۴۲۰میلیون دلار و تعداد نویسندگانی که افزایش درآمد داشتند هم با رشد ۹/ ۳درصدی به ۱۹۴۰ نفر رسید. درآمد نویسندگان پلت‌فرم‌های تلویزیون و دیجیتال با افزایش ۴/ ۱درصدی به ۳/ ۹۷۶میلیون دلار رسید و تعداد نویسندگان فعال در این عرصه با کاهش ۱۳ نفری معادل ۴۶۷۰ نفر شد.

میزان حق امتیازهای اضافه‌ای که نویسندگان انجمن از سریال‌های تلویزیونی دریافت کردند در سال گذشته با افزایش ۸/ ۱۱درصدی به ۷/ ۴۳۰میلیون دلار رسید. در این قسمت رسانه‌های جدید (رایانه، موبایل، واقعیت مجازی و سرویس‌های آنلاین) بالاترین رشد را با ۹/ ۵۶ درصد از ۰۹/ ۴۱میلیون دلار درآمد به ۴۹/ ۶۴میلیون دلار که برابر با یک چهارم کل حق امتیازهای اضافه تلویزیونی است، به خود اختصاص دادند.گزارش انجمن نویسندگان غرب آمریکا که جدا از انجمن نویسندگان شرق آمریکا است و ۵ هزار عضو دارد، نشان می‌دهد که این نهاد سال مالی خود را که سی‌ویکم مارس ۲۰۱۸ به پایان رسید با ۶۷ میلیون دلار دارایی کل خالص تمام کرد.

بر پایه سود کل ۲/ ۳۹میلیون دلاری که بالاتر از ۳/ ۳۴میلیون دلار سال قبل بود انجمن برای نخستین بار در سال مالی مورد اشاره مازاد بودجه عملیاتی ۲/ ۸میلیون دلاری به ثبت رساند. در گزارش انجمن آمده است:‌ این مازاد، محصول افزایش درآمد کل نویسندگان و هدایت آن به بخش‌های تلویزیون و رسانه‌های جدید و همچنین درآمدهای سرمایه‌گذاری جدید کسب‌شده از بازارسرمایه قوی بود. از سوی دیگر،‌ هزینه‌های سالانه انجمن هم ۳ میلیون دلار بالاتر رفت که دلیلش هزینه مذاکرات قرارداد کلی نویسندگان و همچنین آماده‌سازی برای مذاکرات جدید با سازمان‌های استعدادیابی بود.

درآمد فیلم‌نامه‌نویسان در ایران

اگرچه بیشتر کارگردانان ایرانی دوست دارند که فیلم‌هایشان را خودشان بنویسند و برخی از کارگردانان هم اصولا دوست دارند با کم‌حجم‌ترین فیلم‌نامه‌های ممکن و به‌طور کلی با یک ایده اولیه در فیلم‌نامه و بدون دکوپاژ و حتی دیالوگ‌نویسی و... فیلمبرداری فیلم را کلید بزنند، اما در مواردی هم پیش آمده است که کارگردانی، ‌فیلم‌نامه کسی دیگر را جلوی دوربین ببرد. این اتفاق سوم که البته چندان زیاد هم نمی‌افتد، موضوع اصلی این گزارش است. تا تنور این بحث داغ است، می‌‍‌توانیم بگوییم که مشکل اصلیسینمای ایران که به گفته بسیاری از کارشناسان سینمایی،‌ضعف در فیلم‌نامه‌ها است، از همین جا آب می‌خورد. خبرگزاری «ایسنا» در گفت‌وگویی که چند سال‌ قبل با جابر قاسمعلی از نویسندگان سینمایی انجام داده بود،‌ نوشت در تمام طول این سال‌ها همه می‌گویند ضعف سینمای ایران فیلم‌نامه است، ما هم معتقدیم ضعف سینمای ایران فیلم‌نامه است. اما در کنار آن ضعف‌های دیگری مانند ضعف سیاست‌گذاری سینمایی در طول ۳۰ سال گذشته،‌ ضعف سیاست‌گذاری در ترسیم دورنمای وضعیت فیلم‌نامه در سینمای ایران، شیوه‌های غیر صنعتی و غیرمدون تهیه‌کنندگان و... هم وجود دارد. برگردیم به دستمزدهای فیلم‌نامه‌نویسان!

پیمان عباسی، فیلم‌نامه‌نویس حدود یک‌سال‌و نیم قبل، در گفت‌وگویی اعلام کرده بود که دستمزد فیلم‌نامه‌نویسان سینما حدود ۲۰ تا ۵۰ میلیون تومان برای هر فیلم‌نامه است. اما او گفته این دستمزد ویژه حرفه‌‍ای‌ها است و بسیاری از فیلم‌نامه‌نویسان با دستمزد ۵ تا ۲۰ میلیون تومانی کار می‌کنند. پایگاه خبری پول نیوز سال گذشته در گزارشی مدعی شد که متوسط قیمت فیلم‌نامه‌های افراد نام آشنا و صاحب سبک بین ۸۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان است. افراد برجسته در مواردی حدود ۲۰۰ میلیون تومان هم بابت تقریر فیلم‌نامه دریافت کرده‌اند؛ اما اگر بخواهیم برای فیلم‌نامه قیمتی را تعیین کنیم مبلغ ۸۰ میلیون برای یک فیلم‌نامه متوسط رو به بالا منصفانه است. اما گران‌ترین هزینه‌ای که سینمای ایران برای یک فیلم‌نامه پرداخته مربوط به فیلم محمدرسول‌الله است که طبق اعلام رسمی سازندگانش، حدود سه ونیم میلیارد تومان خرج فیلم‌نامه‌اش شده است. به هر حال اگرچه دستمزد فیلم‌نامه‌نویسان ایرانی همچنان در حد گمانه‌زنی قابل بررسی است، اما بسیاری از آنان معتقدند که در عین پایین نبودن دستمزدشان، در چند سال گذشته و با توجه به افزایش قابل توجه فروش فیلم‌ها، درآمد آنان بیشتر نشده است.