55Online.ir

 «اروپای ما» (Europa Nostra) نام فدراسیونی اروپایی برای میراث فرهنگی است که از سازمان‌های مردم‌نهادی که برای حفظ میراث طبیعی و ملی اروپا تلاش می‌کنند تشکیل شده است. صدای این جنبش که ۲۵۰ سازمان مردم‌نهاد از ۵۰ کشور اروپایی در آن عضو هستند به گوش نهادهای بین‌المللی مهم به‌ویژه اتحادیه اروپا، شورای اروپا و یونسکو می‌رسد و این سازمان‌ها ماموریت‌هایی را برای نجات میراث درمعرض خطر قاره سبز اجرا می‌کنند.

اروپای ما از سال ۲۰۱۳ تاکنون، همه‌ساله فهرستی را با عنوان «برنامه ۷ میراث درمعرض خطر» اعلام می‌کند. هرچند این فهرست، برنامه بودجه‌ای نیست اما نقشه راهی برای اولویت‌بندی حفظ یا مرمت آثار فرهنگی و طبیعی به سازمان‌های مالی بین‌المللی و ملی ارائه می‌دهد.

۱۵ مارس ۲۰۱۸، از فهرست نهایی ۱۲ میراث درمعرض خطر امسال، هفت اثر به‌عنوان میراث در اولویت اجرای ماموریت‌های نجات‌بخش معرفی می‌شوند.

فهرست نهایی ۱۲ میراث درمعرض خطر سال ۲۰۱۸ براساس حروف الفبای کشورها

بافت تاریخی جیروکاستر در آلبانی، شهر جیروکاسترو در دره درینو که یکی از غنی‌ترین محوطه‌های باستان‌شناختی آلبانی به‌شمار می‌رود قرار دارد. قدمت حضور انسان در دره درینو به اواسط عصر برونز باز می‌گردد. بافت تاریخی جیروکاسترو که از سال ۲۰۰۵ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده از انواع مختلفی از سازه‌ها از جمله ساختمان‌های عمومی و اجتماعی، اماکن کاری و مسکونی تشکیل شده است. هسته این بافت، بازاری قدیمی با مغازه‌هایی است که با ویژگی‌های شهری سده‌های ۱۷ و ۱۸ میلادی سازگار است. به‌علاوه، بیش‌از ۶۱۵ بنای قدیمی در این بافت تاریخی قرار دارند که نیمی از آن‌ها در معرض تخریب‌ها و ساخت‌وسازهای غیرقانونی قرار دارند و ۱۶۹ بنا هم در وضعیت بحرانی یا خطر فروریختن هستند.
 

کلیساهای پسا، بیزانسی در وُسکوپویا و ویتکوکی در آلبانی،  تعدادی از کلیساهای پسا-بیزانسی در وُسکوپویا و ویتکوکی واقع در جنوب‌شرقی آلبانی معرف شاخص‌ترین بناهای تاریخی مربوط به هنر کلیساهای قرن‌های ۱۷ و ۱۸ میلادی در بالکان هستند و شاهکارهای سبک پسا- بیزانسی به‌شمار می‌روند. جنگ، تاراج و بلایای طبیعی به این مجموعه شامل ۱۲ کلیسا به‌شدت آسیب رسانده‌ است. از سوی دیگر، جمعیت مسیحیان پیرامون این کلیساها به‌شدت کاهش یافته و کمبود کشیش سبب شده که در سالیان اخیر این کلیساها بی‌استفاده بمانند. اما تهدید اصلی درمورد این کلیساها، کوتاهی در مدیریت آن‌ها در سطح ملی است.
 

بافت تاریخی وین در اتریش،  بافت تاریخی وین به‌طور قابل توجهی نماد فرهنگ ملموس و ناملموس اروپا است زیرا وین، شهری است با اهمیت بالای معماری و مرکزی استثنائی برای توسعه هنر است. سال ۲۰۰۱ بافت تاریخی وین وارد فهرست میراث جهانی یونسکو شد. باوجوداین، سال ۲۰۱۲ این بافت تاریخی درمعرض خطراتی قرار گرفت که از آن‌جمله می‌توان به بازسازی و بزرگترکردن هتل اینترکانتینتال وین اشاره کرد که با افزایش ارتفاع به چشم‌انداز بافت تاریخی آسیب زد. سال ۲۰۱۴ شورای شهر وین اجازه ساخت‌وساز چند ساختمان بلندمرتبه دیگر را صادر کرد و بنابراین از سال ۲۰۱۷ کارگروه میراث جهانی یونسکو بافت تاریخی وین را وارد فهرست میراث جهانی در معرض خطر قرار داد.
 

کارخانه آماده‌سازی زغال‌سنگ شهر برنژان در منطقه فنلاندی بلژیک، کارخانه آماده‌سازی زغال‌سنگ در برنژان با تمام تجهیزاتش تنها کارخانه حفاظت‌شده از این دست در اروپا و حتی در مقیاس جهانی است. فاز اول ساخت این کارخانه بزرگ زغال‌سازی بین سال‌های ۱۹۲۳ و ۱۹۲۴ شروع شد و بعدها با راه‌اندازی فازهای ۲ و ۳ و ۴ آن، این کارخانه وسعت یافت. این چهار فاز یک ساختمان واحد را می‌سازند که دولت فنلاند از دهه ۹۰ میلادی آن را به‌عنوان بنایی تاریخی معرفی کرد. سال ۲۰۰۹، استفاده دوباره از معدن زغال‌سنگ سبب شد که شرکت عامل اعلام کند که استفاده از این کارخانه برای عمل‌آوری زغال‌سنگ‌ها غیرممکن است و بدون مطالعه تاریخ این ساختمان، تصمیم گرفت فازهای ۱ و ۳ را تخریب کند. تخریب فاز ۱ می‌تواند مقدمه‌ای برای تخریب کل این بنا باشد. انجمن باستان‌شناسی صنعتی فنلاند این بنا را به برنامه ۷ میراث درمعرض خطر ۲۰۱۸ اروپا معرفی کرد.
 

بنای تاریخی بوژلودژا در بلغارستان، «بوژلودژا» نام سازه‌ای شبیه فضاپیما است که در قلب بلغارستان قرار دارد و به‌عنوان معماری امروزی قرن بیستم میلادی شناخته می‌شود. «بوژلودژا» اواخر دهه ۷۰ میلادی ساخته شد و از سال ۱۹۸۱ تا زمان فروپاشی کمونیسم در ۱۹۹۰، دفتر حزب سوسیالیست بلغارستان بود و اکنون در مرکز توجه جامعه جهانی است. بلافاصله پس‌از پایان رژیم کمونیست، این ساختمان متروکه ماند و قربانی سرقت‌ها، وندالیسم (تخریب‌گرایی) و شرایط بد آب‌وهوایی شد. هیچ مقام مسئولی در دولت بلغارستان برای حفاظت از این سایت تاریخی تلاش نکرده است. ازاین‌رو، بنیاد پروژه «بوژلودژا» دست به دامن فدراسیون «اروپای ما» شده تا این سازه تاریخی را برای فهرست برنامه ۷ میراث درمعرض خطر ۲۰۱۸ اروپا انتخاب کند.
 

شبکه تله‌کابین چیاتورا در گرجستان، سال ۱۹۱۳ رشد صنعت معدنکاری منگنز به راه‌اندازی شبکه‌ تله‌کابین شهری و باری در شهر چیاتورا منجر شد. این شبکه که از ۱۸ کابین کابلی مسافری و ۲۷ کابین کابلی باری تشکیل شده بود از نظر سبک معماری و مهندسی بسیار حائز اهمیت است. بیشتر این کابین‌های کابلی اجزای معماری و فنی خودشان را حفظ کرده‌اند. باوجوداین، به‌سبب کمبود مراقبت‌های تاسیساتی، بسیاری از کابین‌های مسافری روبه‌ زوال رفته‌اند و تعطیل شده‌اند و امروزه فقط چند کابین باری کار می‌کنند. اهمیت این سایت میراث صنعتی از حمایت موسسات ملی و محلی از جمله وزارت فرهنگ و حفاظت بناهای تاریخی گرجستان که این شبکه کابلی را به اروپای ما معرفی کرده برخوردار است. با وجود این، به‌دلیل کمبود منابع مالی ملی امکان بازسازی این تله‌کابین برای این کشور وجود ندارد. ورود این سازه صنعتی در برنامه ۷ میراث درمعرض خطر ۲۰۱۸ اروپا می‌تواند راه را برای تامین بودجه‌های بین‌المللی مرمت این تله‌کابین هموار کند.
 

مجموعه صومعه‌ها و عزلت‌کده داوید گارِجی در گرجستان، مجموعه صومعه‌ها و عزلت‌کده داوید گارِجی در فلات نیمه‌بیابانی شرق گرجستان در همسایگی جمهوری آذربایجان قرار دارد. قدمت این بناها به قرن ششم میلادی باز می‌گردد. این مجموعه از ۲۲ صومعه‌ای که در دل کوه حفر شده‌اند و بیش‌از ۵ هزار عزلت‌کده و غارهای حجره‌‌شده تشکیل شده است. ترکیب معماری سنگی، دیوارهای قرون‌وسطایی، زمین‌های دیرین‌شناختی و باستان‌شناختی، این منطقه را به یکی از شاهکارهای فرهنگ گرجستان بدل کرده است و همین‌علت این مجموعه در فهرست میراث ملی گرجستان قرار دارد. اما به‌دلیل فروریختگی و فرسایش سنگ‌ها این مجموعه درمعرض تهدید جدی نابودی قرار دارد و کلیساها و دیگر فضاهای این مجموعه از آسیب‌های ساختاری شدیدی رنج می‌برند. فروریختگی این سازه‌ها همچنین نقاشی‌های دیواری را هم با تهدید مواجه کرده است. به‌همین‌علت، مرکز فرهنگ و هنر گرجستان این مجموعه تاریخی را به برنامه ۷ میراث درمعرض خطر ۲۰۱۸ اروپا معرفی کرده است.
 

قلعه سامِتزانو، توسکانا، ایتالیا، قلعه سامتزانو یکی از نمونه‌های نادر از معماری گلچین‌شده از سراسر جهان به‌ویژه معماری آفریقایی در اروپا است. بعد از نیمه دوم قرن نوزدهم، مارکی فردیناندو پانچاتیکی زیمنس داراگونا این قلعه قرون‌وسطایی را به نمونه‌ای عالی از سبک شرقی تبدیل کرد. فردیناندو با تکه بر چندین شیوه شرقی و تمرکز روی دو سبک خاص عربی-آفریقایی (استفاده از گچ‌کاری‌های درهم‌پیچیده) و هندوایرانی (استفاده از رنگ‌های گوناگون و درخشان) این قصر را مرمت کرد. درپی جنگ جهانی دوم، این قلعه به هتلی شیک تبدیل شد. اما اکنون بیش‌از ۲۵ سال است که این کاخ خالی مانده و مالک از آن غافل شده است. به‌همین‌علت، پنجره‌های قلعه سامِتزانو شکسته‌اند و سقف‌ها چکه می‌کنند و نفوذ شدید آب به ساختمان آن را درمعرض فروریختن قرار داده است. همچنین این بنای تاریخی امروزه با هجوم سارقان و خرابکاران مواجه است. از این‌رو، باشگاه سیاحتی ایتالیا همراه با جنبش «سامتزانو را نجات دهید» این قلعه را به برنامه ۷ میراث درمعرض خطر ۲۰۱۸ اروپا معرفی کرده است.
 

تفریحگاه کنستانتا، رومانی، این تفریحگاه در سال ۱۹۱۰ ساخته و به جاذبه‌ای مهم در ساحل دریای سیاه در رومانی تبدیل شد. دنیل رنارد، معمار سوییسی‌رومانیایی این ساختمان را طراحی کرده است. بعد از گذشت چند دهه مسئولیت این بنا به عهده دولت گذاشته شد. اما به‌دلیل فقدان بودجه رسیدگی، در دهه نخست قرن ۲۱ این بنا متروکه شد. طوفان‌های دریایی و بادهای شدید پنجره‌های این ساختمان را شکسته‌اند و سقف هم به‌زودی فرو خواهد ریخت. به‌همین‌علت مقامات محلی این بنا را به برنامه ۷ میراث درمعرض خطر ۲۰۱۸ اروپا معرفی کرده‌اند.
 

سایت هنر سنگی ماقبل‌تاریخ در استان کادیز، اسپانیا، این مجموعه استثنائی از سایت‌های هنر سنگی ماقبل‌تاریخ در دوره زمانی حدود ۲۰ هزار از پارینه‌سنگی بالایی تا عصر آهن توسعه یافته‌اند و از حدود ۳۰۰ غار و پناهگاه تشکیل شده‌اند. این غارها و پناهگاه‌ها با نقاشی‌ها و حکاکی‌هایی از چهره‌های انسان و حیوانات و نمادهای سبک‌های مختلف آراسته شده‌اند. بدرفتاری و خرابکاری‌های مردم به این غارها آسیب‌هایی به‌مراتب بدتر از فرآیندهای طبیعی مثل فرسایش وارد کرده‌اند. به‌همین‌علت سازمان مردم‌نهاد «اسپانیای ما» این غارها را به برنامه ۷ میراث درمعرض خطر ۲۰۱۸ اروپا معرفی کرده‌ است.

یتیم‌خانه شاهزاده یونانی در جزایر پرنس‌، ترکیه، یتیم‌خانه شاهزاده یونانی به‌عنوان بزرگ‌ترین ساختمان چوبی در اروپا و دومین ساختمان چوبی در جهان شناخته می‌شود. این بنا که در جزایر پرنس در آب‌های استانبول ترکیه قرار دارد سال ۱۸۹۹ به‌دست معمار فرانسوی الکساندر والاری ساخته شد. این ساختمان تا سال ۱۹۶۴ به‌عنوان یتیم‌خانه استفاده می‌شد اما از آن‌زمان متروکه ماند تا اینکه در سال ۱۹۸۰ در آتش سوخت و تا امروز در شرایط بسیار بدی به‌سر می‌برد. دفتر اروپای ما در ترکیه یتیم‌خانه شاهزاده یونانی را در برنامه ۷ میراث درمعرض خطر ۲۰۱۸ اروپا وارد کرد.

کارخانه یخ‌سازی گریمسبای در انگلستان، کارخانه یخ‌سازی گریمسبای به‌عنوان یکی از ابتدایی‌ترین کارخانه‌های یخ‌سازی در انگلستان است. سال ۱۹۰۰ مهندس دابلیو اف کات این کارخانه را طراحی کرد. امروزه این کارخانه به‌عنوان یکی از بناهای آجر قرمز صنعتی انگلستان شناخته می‌شود که به‌ویژه زمانی نقش مهمی در میراث دریانوردی و ماهیگیری گریمسبای ایفا می‌کرد. به‌خصوص‌که گریمسبای به‌عنوان بزرگ‌ترین بندر ماهیگیری جهان در قرن بیستم شناخته می‌شد. اما سال ۱۹۹۰ این کارخانه تعطیل شد و امروزه، آب از سقف‌های سوراخ کارخانه وارد ساختمان می‌شود و این بنای تاریخی درشرایطی که همچنان می‌تواند فعالیت کند درمعرض فروریختن قرار دارد. جنبش «میراث بریتانیا را نجات دهید» این بنا را به برنامه ۷ میراث درمعرض خطر ۲۰۱۸ اروپا معرفی کرده‌ است. درصورت مرمت این بنا و فعالیت مجدد کارخانه، ۱۲۵ فرصت شغلی در شهر بندری گریمسبای ایجاد خواهد شد.