55Online.ir

سارا معصومي

شمارش معكوس براي بازگشت تحريم‌هاي هسته‌اي ايران آغاز شده است. درحالي كه ايران و اعضاي باقيمانده در برجام با تركيب ١+٤ تلاش مي‌كنند راه‌هايي براي ادامه تعهدهاي خود در قالب برنامه جامع اقدام مشترك بيابند تا در سايه آن تهران همچنان فعاليت‌هاي هسته‌اي خود را محدود نگه دارد و طرف مقابل نيز به تعهدات اقتصادي خود براي عادي‌سازي رابطه اقتصادي ايران با جامعه بين‌المللي عمل كند، ايالات متحده عزم خود را براي تشديد فشار اقتصادي و به تبع آن سياسي بر ايران جزم كرده است. ماه آگوست كه از راه برسد نخستين دور تحريم‌هاي هسته‌اي ايران بازخواهند گشت. مقام‌هاي ايران از دو ماه پيش كه دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده به حضور كشورش در برجام پايان داد چاره‌انديشي براي مقابله با تحريم‌هاي يك جانبه امريكا را آغاز كردند و اكنون به نظر مي‌رسد كه اين تلاش‌ها از جنبه رايزني‌هاي پشت پرده خارج شده و علني‌تر شده است. بازگشت تحريم‌هاي ثانويه امريكا خواه ناخواه تا حدودي دست ايران را در حوزه اقتصادي مي‌بندد و كمپاني‌ها، بانك‌ها و شركت‌هاي غيرامريكايي كه با ايران كار كنند نيز مشمول تحريم‌هاي امريكا خواهند شد. با وجود آنكه دو ماه از زمان اعلام خروج ترامپ از توافق هسته‌اي با ايران گذشته و تحريم‌هاي ثانويه نيز هنوز اجرايي نشده‌اند اما كمپاني‌هاي بين‌المللي كه در دوره پسابرجام به ايران رجوع كرده بودند در خوف و رجا به سر مي‌برند و برخي از آنها اعلام كرده‌اند كه ترجيح مي‌دهند بازار ايران را ترك كنند. اين فضا بر اقتصاد ايران نيز تاثير گذاشته و در دو ماه اخير دولت شاهد كاهش نقدينگي در بازار بوده است. دولت ترامپ به وضوح از چندكانال در حال اعمال فشار بر ايران براي به پاي ميز مذاكره كشاندن تهران است كه يكي از اصلي‌ترين ابزارهايش فشار اقتصادي است. هرچند كه ايران و ١+٤ وارد فاز اجراي تمهيدات ٥ كشور براي جبران اقتصادي خروج امريكا از برجام شده‌اند اما مساله حاد اينجاست كه به گواه دولتمردان ايراني و البته مقام‌هاي متعدد كشورهاي اروپايي مانند وزراي خارجه آلمان و فرانسه، ١+٤ نمي‌تواند كمپاني‌هاي خصوصي را وادار به ادامه همكاري با ايران كند و هريك از آنها بايد تصميم‌هاي اقتصادي خاص خود را بگيرند. در چنين شرايطي ايالات متحده در كنار دو بازوي اجرايي خود در منطقه يعني رژيم اسراييل و عربستان سعودي تمام تلاش خود را براي پمپاژ فضاي منفي پيرامون كار با ايران به كار گرفته است. فعاليت‌هاي ايران در منطقه مانند سوريه و يمن بهانه همنوايي تل‌آويو و رياض شده كه در چند سال اخير ايران‌ستيزي آنها را به هم نزديك كرده است. دونالد ترامپ تلاش مي‌كند ايران را به فعاليت‌هاي مخرب در منطقه متهم كرده و همزمان ادعا مي‌كند تا زماني كه ايران درباره فعاليت‌هاي منطقه‌اي خود با امريكا سر ميز مذاكره ننشيند هرگونه منتفع شدن اقتصادي اين كشور از برجام نه به نفع مردم ايران كه در راستاي تامين هزينه فعاليت‌هاي اين كشور در بيرون از مرزهايش خواهد بود. دونالد ترامپ با همين استدلال سياست باراك اوباما، رييس‌جمهور پيشين در آزادسازي بخشي از اموال بلوكه شده ايران پس از برجام را خيانت به منافع متحدان سنتي امريكا در منطقه غرب آسيا مي‌داند. درحالي كه دولت‌هاي اروپايي تلاش مي‌كنند علاوه بر حمايت‌هاي شفاهي در ظاهر طرح‌هاي عملي مانند احياي مقررات مسدود‌كننده براي تضمين امنيت كار تجاري شركت‌هاي اروپايي در ايران را هم پيش روي تهران قرار بدهند، امريكا با اعزام هيات‌هاي سياسي و مالي از جانب وزراتخانه‌هاي خارجه و خزانه‌داري به كشورهاي اروپايي تلاش مي‌كند مقام‌هاي اين كشورها را براي كند كردن سرعت معامله‌هاي تجاري با تهران در منگنه قرار دهد. خبرگزاري‌ها و رسانه‌هاي اروپايي نيز در راستاي تقويت اين فضاي منفي گام برمي‌دارند هر روز خبري درباره پايان كار برخي شركت‌هاي اروپايي يا كمپاني‌هاي متعلق به كشورهاي آسيايي در ايران منتشر مي‌شود.

در همين راستا روز گذشته روزنامه بيلد آلمان اقدام به افشاي طرح تهران براي بازگرداندن ٣٠٠ ميليون يورو پول نقد از آلمان به داخل كشور كرد. پس از انتشار اين گزارش در روزنامه بيلد، ديگر رسانه‌هاي آلماني، اروپايي و امريكايي نيز آن را منعكس كردند. در گزارش روزنامه بيلد ادعا شده كه برلين در حال بررسي درخواست ايران براي بازگرداندن ٣٠٠ ميليون يورو پول نقد به تهران است. منبع آگاهي كه روزنامه بيلد گزارش خود را برپايه اظهارنظرهاي آن استوار كرده در اين باره به روزنامه گفته است: ‌ايران مي‌خواهد ٣٠٠ ميليون يورو پول نقد خود را از يكي از حساب‌هاي بانكي خود در آلمان برداشت كرده و به داخل كشور واريز كند.

نويسنده اين گزارش در ادامه انگيزه ايران از اين اقدام را تزريق پول نقد به داخل دانسته و نوشته است: تهران نگران آن است كه با شروع تحريم‌هاي امريكا با مشكل كمبود پول نقد مواجه شود. اين حجم پول نقد قرار است از بانك تجارت ايران ـ اروپا مستقر در هامبورگ برداشت شود. به ادعاي نويسنده اين گزارش، ايران به سازمان نظارت بر فعاليت‌هاي مالي آلمان اعلام كرده است كه اين كشور به پول نقد موجود در حساب خود براي تامين ارز سفرهاي خارجي شهروندان ايراني نياز دارد چرا كه ايراني‌ها نمي‌توانند از كارت‌هاي اعتباري خود در خارج از كشور استفاده كنند.

سازمان نظارت بر فعاليت‌هاي مالي آلمان هم‌اكنون در حال بررسي اين درخواست است و در اين باره از وزارت اقتصاد، امور خارجه و مقام‌هاي مرتبط با صدراعظم آلمان كسب تكليف كرده است. تا لحظه تنظيم اين گزارش هيچ مقام ايراني محتواي آن را تاييد يا تكذيب نكرده است.

بلافاصله پس از انتشار اين خبر در روزنامه بيلد، سرويس‌هاي اطلاعاتي امريكا و اسراييل نسبت به انتقال اين ميزان وجه نقد به تهران ابراز نگراني كردند. با وجود آنكه برلين اين پول را متعلق به ايران مي‌داند اما بهانه تل آويو و واشنگتن براي مخالفت با آن طرح اين ادعاي نخ‌نما است كه دولت در ايران از اين پول براي تامين مالي گروه‌هاي مسلح در خاورميانه استفاده كند. به گفته يك منبع آگاه دولت آلمان اعلام كرده كه سندي براي اثبات ادعاي سرويس‌هاي اطلاعاتي امريكا و اسراييل وجود ندارد.

به گزارش «اعتماد»، خطي كه در گزارش بيلد دنبال شده كاملا نشان‌دهنده تلاش‌هاي منبع براي تخريب روند انتقال پول از آلمان به ايران است. در اين گزارش ادعا شده كه علي طرزعلي، معاون پيشين مديركل بخش بين‌الملل بانك مركزي ايران مسووليت مذاكره با آلماني‌ها براي انتقال اين پول را برعهده داشته است. درحالي در اين گزارش از اين مقام ايراني به عنوان مذاكره‌كننده ارشد اين پرونده نام برده شده است كه نام وي در ليست تحريم‌هاي مقام‌هاي ايراني توسط وزارت خزانه‌داري امريكا كه در روز ٢٥ ارديبهشت اعلام شد، قرار دارد. وزارت خزانه داري امريكا در اين تاريخ اين افراد را به حمايت از تروريسم بين‌المللي متهم و تاكيد كرد كه اشخاص و موسسات امريكايي از معامله با آنها منع شده‌اند. در چنين فضايي در حالي كه گفته مي‌شود علي طرز علي به تازگي بازنشسته شده و ماموريتي را از سوي بانك مركزي ايران برعهده نداشته و ندارد، روزنامه آلماني بيلد با گره زدن ناشيانه توافق تهران و برلين براي انتقال اين پول با نام فردي كه از سوي وزارت خزانه داري امريكا در ليست سياه قرار گرفته تلاش مي‌كند مانع از اين نقل و انتقال وجه نقد به تهران شود. در حقيقت منابعي كه اين خبر را در اختيار روزنامه آلماني قرار داده‌اند تلاش كرده‌اند با طرح نام علي طرزعلي اين ادعاي مشترك اسراييل، امريكاي ترامپ و عربستان را كه تهران پول‌هاي دريافتي را خرج فعاليت‌هاي تروريستي در منطقه مي‌كند، به فروش برسانند. به احتمال بسيار قوي از زمان انتشار اين خبر در روزنامه آلماني بيلد و بازنشر آن در ساير رسانه‌ها، اسراييل و امريكا، دولت آنگلا مركل، صدراعظم آلمان را براي مخالفت با انتقال اين وجه به تهران تحت فشار قرار خواهند داد. رابطه برلين با واشنگتن در نتيجه سياست‌هاي تند و تيز اقتصادي دونالد ترامپ در وضع تعرفه‌هاي سنگين بركالاهاي خارجي در حالت جنگ تعرفه‌اي به سر مي‌برد و همزمان دونالد ترامپ آلمان را براي پرداخت سهم بيشتر در قالب ناتو تحت فشار قرار داده است. تروييكاي اروپايي (آلمان، بريتانيا و فرانسه) پس از خروج امريكا از برجام اعلام كردند كه توافق هسته‌اي با ايران براي آنها جنبه امنيتي دارد و به همين دليل تمام تلاش خود را براي مقابله با اين اقدام يك جانبه امريكا خواهند كرد. اكنون با نزديك شدن به زمان بازگشت تحريم‌هاي ثانويه امريكا، كشورهاي اروپايي كه در ١٦ ماه گذشته شاهد خروج ترامپ از يك به يك توافقنامه‌هاي چندجانبه بين‌المللي بودند بايد شعارهاي پرطمطراق را به اقدام‌هاي عملي در ميدان تبديل كنند. شايد نخستين آزمون آنگلا مركل و دولت آلمان در تحقق بخشيدن به شعارهاي حمايتي از ايران در دوره پسابرجام همين گزارشي باشد كه روزنامه آلماني بيلد از منبع آگاهي معلوم‌الحال منتشر كرده است.